RAMIZ ZEKAJ

Abetare e gjuhثs

arabe

كتاب لتعليم اللغة العربية و قراءة القران الكريم

TEKST MثSIMOR PثR PثRVETثSIMIN E GJUHثS ARABE DHE LEXIMIN E KUR’ANI KERIMIT

Tiranë, 1998

الناشر

المعهد الألباني للفكر و الحضارة الإسلامية

Botues

“Instituti shqiptar i mendimit dhe qytetërimit islamik”

حقوق الطبع محفوظة

الطبعة الأولى

1418

Botim i parë

@ E drejta e autorsisë

A.I.T.C

Realizimi kompjuterik:

Enes Baçova

Shpëtim Bashmili

Përmbajtia

Përmbajtia................................................................................................ 5

E -Elifi ا ـ............................................................................... 7

B -Ba ب ـ............................................................................ 8

T -TE ت ـ............................................................................ 9

TH -THE ث ـ.......................................................................... 10

XH -XHIM ج ـ.......................................................................... 11

H -HA خ ـ.......................................................................... 12

H -HA ح ـ.......................................................................... 13

D -DAL د ـ.......................................................................... 14

DH -DHEL ذ ـ........................................................................... 15

R -RA ر ـ.......................................................................... 16

Z -ZE ز ـ........................................................................... 17

S -SIN س ـ........................................................................ 18

SH -SHIN ش ـ........................................................................ 19

S -SAD ص ـ...................................................................... 20

D -DAD ض ـ........................................................................ 21

T -TA ط ـ.......................................................................... 22

DH -DHA ظ ـ......................................................................... 23

A -AJN ع ـ......................................................................... 24

G -gAJN غ ـ......................................................................... 25

F -FA ف ـ....................................................................... 26

K -KAF ق ـ....................................................................... 27

K -KEF ك ـ........................................................................ 28

L -LAM ل ـ....................................................................... 29

M -MIM م ـ........................................................................ 30

N -NUN ن ـ....................................................................... 31

V -VAV و ـ....................................................................... 32

H -HE هـ .......................................................................... 33

J -JE ي ـ........................................................................ 34

Tabela pثrmbledhثse e tث gjitha formave tث shkronjave tث gjuhثs arabe 35

Njohuri tث domosdoshme pثr ata qث DثSHIROJNث Tث mثsojnث shkrimin e gjuhثs arabe dhe leximin e kur’ani kerimit.................................................................37

1. SHKRONJAT E RثNDA DHE Tث LEHTA............................ 38

2. ZANORET E SHKURTثRA..................................................... 39

3. ZANORET E GJATA................................................................. 41

4. SUKUNI ( Xhezmi) ـْ............................................................. 51

5. TESHDIDI _ّ_.......................................................................... 52

6. TENVINI ــــٌــٍــًــ.................................................................... 53

7. HEMZE ء............................................................................... 54

NUMRAT......................................................................................56

Ushtrime Shkrimi................................................................................ 57

USHTRIME LEXIMI...................................................................60

ا

أَنَانَاسٌ

Shkronja e parë e gjuhës arabe quhet ELIF, dhe në dukje i ngjan një vize vertikale. Në shqipe korrespondon me E-në ose A-në varësisht nga pozicioni që ka në fjalë.

Se si shkruhet kjo shkronjë më mirë do të mësosh nga tabela e mëposhtme:

Në fund	Në mes	Në fillim	Vetëm
ـا	ـا	ا	ا

Ushtrime:

Shkruaj (mbush) një faqe në fletoren tënde me forma të Elifit.

ب

بُرْتُوقَالٌ

Ba

Shkronja ( B ب ) e gjuhës arabe në shqiptim korrespondon plotësisht me shkronjën B të gjuhës shqipe. Se si shkruhet ajo do të mësosh nga tabela e mëposhtme:

Në fund	Në mes	Në fillim	Vetëm
ـب	ـبـ	بـ	ب

Ushtrime:

1)Shkruaj (mbush) një faqe në fletoren tënde me forma të kësaj shkronje.

2)Shkruaj në fletoren tënde shembujt e mëposhtëm:

Në fund	Në mes	Në fillim	Vetëm
أَبٍ	أَ بـَأَ	بــَا بٌ	أَبٌ

ت

تُفَّاحٌ

TE

Shkronja ( T ت ) e gjuhës arabe në shqiptim korrespondon plotësisht me shkronjën T të gjuhës shqipe. Se si shkruhet kjo shkronjë do të mësosh nga tabela e mëposhtme:

Në fund	Në mes	Në fillim	Vetëm
ـت	ـتـ	تـ	ت

Ushtrime:

1)Shkruaj (mbush) një faqe në fletoren tënde me forma të kësaj shkronje.

2)Shkruaj në fletoren tënde shembujt e mëposhtëm:

B në fund	B në mes	B në fillim	B vetëm
أَبَــتٍ	بَــتِـبَ	تَــبَــأَ	بَـأَتَ

ث

ثُـعْـبـَانٌ

THE

Shkronja ( TH ث ) e gjuhës arabe në shqiptim korespondon plotësisht me shkronjën TH të gjuhës shqipe. Se si shkruhet kjo shkronjë do të mësosh nga tabela e mëposhtme:

Në fund	Në mes	Në fillim	Vetëm
ـث	ـثـ	ثـ	ث

Ushtrime:

1)Shkruaj (mbush) një faqe në fletoren tënde me forma të kësaj shkronje.

2)Shkruaj në fletoren tënde shembujt e mëposhtëm:

TH në fund	TH në mes	TH në fillim	TH vetëm
أَبَــثَ	بَـثَـأَ	ثَـبَـتَ	بَـأَثَ

ج

جُـبْــنٌ

XHIM

Shkronja ( XH ج ) e gjuhës arabe shqiptohet pak më fort se shkronja XH e gjuhës shqipe. Se si shkruhet kjo shkronjë do të mësosh nga tabela e mëposhtme:

Në fund	Në mes	Në fillim	Vetëm
ـج	ـجـ	جـ	ج

Ushtrime:

1)Shkruaj (mbush) një faqe në fletoren tënde me forma të kësaj shkronje.

2)Shkruaj në fletoren tënde shembujt e mëposhtëm:

XH në fund	XH në mes	XH në fillim	XH vetëm
أَبَــجَ	بَـجَـثَ	جَـثَـبَ	بَـأَجَ

خ

خَـاتَـمٌ

HA

Shkronja ( H خ ) e gjuhës arabe në shqiptim i ngjan gjithashtu shkronjës H të gjuhës shqipe, vetëm se ajo shqiptohet me zë të grithshëm që del nga fyti. Se si shkruhet kjo shkronjë do të mësosh nga tabela e mëposhtme:

Në fund	Në mes	Në fillim	Vetëm
ـخ	ـخـ	خـ	خ

Ushtrime:

1)Shkruaj (mbush) një faqe në fletoren tënde me forma të kësaj shkronje.

2)Shkruaj në fletoren tënde shembujt e mëposhtëm:

H në fund	H në mes	H në fillim	H vetëm
بَــثَـخٌ	ثَـخِـبٌ	خَـبَـثٌ	بَـاخٌ

ح

حِـذَا ءٌ

HA

Shkronja ( H ح ) e gjuhës arabe në shqiptim i ngjan gjithashtu shkronjës H të gjuhës shqipe, vetëm se ajo shqiptohet më lëmueshëm duke shtrënguar ca edhe fytin. Se si shkruhet kjo shkronjë do të mësosh nga tabela e mëposhtme:

Në fund	Në mes	Në fillim	Vetëm
ـح	ـحـ	حـ	ح

Ushtrime:

1)Shkruaj (mbush) një faqe në fletoren tënde me forma të kësaj shkronje.

2)Shkruaj në fletoren tënde shembujt e mëposhtëm:

H në fund	H në mes	H në fillim	H vetëm
أَبْـجَـحَ	جَـحِـثَ	حَـجَـبَ	بَـجَـحَ

د

دَجَاجٌ

DAL

Shkronja ( D د ) e gjuhës arabe në shqiptim korrespondon plotësisht me shkronjën D të gjuhës shqipe. Se si shkruhet kjo shkronjë do të mësosh nga tabela e mëposhtme:

Në fund	Në mes	Në fillim	Vetëm
ـد	ـد	د	د

Ushtrime:

1)Shkruaj (mbush) një faqe në fletoren tënde me forma të kësaj shkronje.

2)Shkruaj në fletoren tënde shembujt e mëposhtëm:

D në fund	D në mes	D në fillim	D vetëm
أَبَـدَ	أَدَبَ	دَحَـجَ	دَ أَبَ

ذ

ذِرَاعٌ

DHEL

Shkronja ( DH ذ ) e gjuhës arabe në shqiptim i ngjan gjithashtu shkronjës DH të gjuhës shqipe, vetëm se ajo shqiptohet më lehtë. Se si shkruhet kjo shkronjë do të mësosh nga tabela e mëposhtme:

Në fund	Në mes	Në fillim	Vetëm
ـذ	ـذ	ذ	ذ

Ushtrime:

1)Shkruaj (mbush) një faqe në fletoren tënde me forma të kësaj shkronje.

2)Shkruaj në fletoren tënde shembujt e mëposhtëm:

DH në fund	DH në mes	DH në fillim	DH vetëm
حَـبَّـذَ	جَـذَبَ	ذِئْبٌ	ذَأَبَ

ر

رُفُـوفٌ

RA

Shkronja ( R ر ) e gjuhës arabe në shqiptim korrespondon me shkronjën R të gjuhës shqipe. Se si shkruhet kjo shkronjë do të mësosh nga tabela e mëposhtme:

Në fund	Në mes	Në fillim	Vetëm
ـر	ـر	ر	ر

Ushtrime:

1)Shkruaj (mbush) një faqe në fletoren tënde me forma të kësaj shkronje.

2)Shkruaj në fletoren tënde shembujt e mëposhtëm:

R në fund	R në mes	R në fillim	R vetëm
حَـجَـرَ	بَرَأَ	رَجَـحَ	جَـأَرَ

ز

زَرَدِيَّـةٌ

ZE

Shkronja ( Z ز ) e gjuhës arabe në shqiptim korrespondon me shkronjën Z të gjuhës shqipe. Se si shkruhet kjo shkronjë do të mësosh nga tabela e mëposhtme:

Në fund	Në mes	Në fillim	Vetëm
ـز	ـز	ز	ز

Ushtrime:

1)Shkruaj (mbush) një faqe në fletoren tënde me forma të kësaj shkronje.

2)Shkruaj në fletoren tënde shembujt e mëposhtëm:

Z në fund	Z në mes	Z në fillim	Z vetëm
بَـرَزَ	بَـزَحَ	زَحَـرَ	زَجَـرَ

س

سَـرِيرٌ

SIN

Shkronja ( S س ) e gjuhës arabe në shqiptim korrespondon me shkronjën S të gjuhës shqipe. Se si shkruhet kjo shkronjë do të mësosh nga tabela e mëposhtme:

Në fund	Në mes	Në fillim	Vetëm
ـس	ـسـ	سـ	س

Ushtrime:

1)Shkruaj (mbush) një faqe në fletoren tënde me forma të kësaj shkronje.

2)Shkruaj në fletoren tënde shembujt e mëposhtëm:

S në fund	S në mes	S në fillim	S vetëm
دَبَّـسَ	حَـسَـدَ	سَـرَحَ	جَـرَسٌ

ش

شَايٌ

SHIN

Shkronja ( SH ش ) e gjuhës arabe në shqiptim korrespondon me shkronjën SH të gjuhës shqipe. Se si shkruhet kjo shkronjë do të mësosh nga tabela e mëposhtme:

Në fund	Në mes	Në fillim	Vetëm
ـش	ـشـ	شـ	ش

Ushtrime:

1)Shkruaj (mbush) një faqe në fletoren tënde me forma të kësaj shkronje.

2)Shkruaj në fletoren tënde shembujt e mëposhtëm:

SH në fund	SH në mes	SH në fillim	SH vetëm
حَـبَـشَ	بُـشِرَ	شَـرِبَ	دَأَشَ

ص

صَـفَّـارَةٌ

SAD

Shkronja ( S ص ) e gjuhës arabe në shqiptim i ngjan shkronjës S të gjuhës shqipe, vetëm se ky shqiptohet më fort. Se si shkruhet kjo shkronjë do të mësosh nga tabela e mëposhtme:

Në fund	Në mes	Në fillim	Vetëm
ـص	ـصـ	صـ	ص

Ushtrime:

1)Shkruaj (mbush) një faqe në fletoren tënde me forma të kësaj shkronje.

2)Shkruaj në fletoren tënde shembujt e mëposhtëm:

S në fund	S në mes	S në fillim	S vetëm
رَبَّـصَ	بَـصَـرَ	صَـبَـرَ	بَـرَصَ

ض

ضَـوْءُ قَـنْـدِيلٍ

DAD

Shkronja ( D ض ) e gjuhës arabe në shqiptim i ngjan shkronjës D të gjuhës shqipe, vetëm se ky shqiptohet më fort dhe më rëndë. Se si shkruhet kjo shkronjë do të mësosh nga tabela e mëposhtme:

Në fund	Në mes	Në fillim	Vetëm
ـض	ـضـ	ضـ	ض

Ushtrime:

1)Shkruaj (mbush) një faqe në fletoren tënde me forma të kësaj shkronje.

2)Shkruaj në fletoren tënde shembujt e mëposhtëm:

D në fund	D në mes	D në fillim	D vetëm
رَبَـضَ	حَـضَرَ	ضَـرَبَ	أَرْضٌ

ط

طَمَاطِمُ

TA

Shkronja ( T ط) e gjuhës arabe në shqiptim i ngjan shkronjës T të gjuhës shqipe, vetëm se ajo shqiptohet më fort dhe më trashë. Se si shkruhet kjo shkronjë do të mësosh nga tabela e mëposhtme:

Në fund	Në mes	Në fillim	Vetëm
ـط	ـطـ	طـ	ط

Ushtrime:

1)Shkruaj (mbush) një faqe në fletoren tënde me forma të kësaj shkronje.

2)Shkruaj në fletoren tënde shembujt e mëposhtëm:

T në fund	T në mes	T në fillim	T vetëm
رَبَـطَ	حَـطَـبَ	طَرَدَ	بَـرَطَ

ظ

ظَـرْفٌ

DHA

Shkronja ( DH ظ) e gjuhës arabe në shqiptim i ngjan shkronjës DH të gjuhës shqipe, vetëm se ajo shqiptohet më fort dhe më rëndë. Se si shkruhet kjo shkronjë do të mësosh nga tabela e mëposhtme:

Në fund	Në mes	Në fillim	Vetëm
ـظ	ـظـ	ظـ	ظ

Ushtrime:

1)Shkruaj (mbush) një faqe në fletoren tënde me forma të kësaj shkronje.

2)Shkruaj në fletoren tënde shembujt e mëposhtëm:

DH në fund	DH në mes	DH në fillim	DH vetëm
حَـبَّـظَ	حَـظَـرَ	ظَـبَـرَ	ثَـرَظَ

ع

عِـمَـامَـةٌ

AJN

Shkronja ( A ع ) e gjuhës arabe në shqiptim i ngjan shkronjës A të gjuhës shqipe, vetëm se ajo shqiptohet me gjysëm tingulli duke lëshuar frymën përmes fytit të shtrënguar. Se si shkruhet kjo shkronjë do të mësosh nga tabela e mëposhtme:

Në fund	Në mes	Në fillim	Vetëm
ـع	ـعـ	عـ	ع

Ushtrime:

1)Shkruaj (mbush) një faqe në fletoren tënde me forma të kësaj shkronje.

2)Shkruaj në fletoren tënde shembujt e mëposhtëm:

A në fund	A në mes	A në fillim	A vetëm
رَجَـعَ	تَـعَـبَ	عَـبَـرَ	بَـرَعَ

غ

غِـيتَـارٌ

GAJN

Shkronja (G - غ) e gjuhës arabe në shqiptim i ngjan shkronjës G të gjuhës shqipe, vetëm se ajo shqiptohet me zë më të thellë dhe më të fortë. Se si shkruhet kjo shkronjë do të mësosh nga tabela e mëposhtme:

Në fund	Në mes	Në fillim	Vetëm
ـغ	ـغـ	غـ	غ

Ushtrime:

1)Shkruaj (mbush) një faqe në fletoren tënde me forma të kësaj shkronje.

2)Shkruaj në fletoren tënde shembujt e mëposhtëm:

G në fund	G në mes	G në fillim	G vetëm
دَبَـغَ	ثَـغَـرَ	غَـبَـرَ	رَدَغَ

ف

فُـسْـتَانٌ

FA

Shkronja ( F ف ) e gjuhës arabe në shqiptim korespondon plotësisht me shkronjën F të gjuhës shqipe. Se si shkruhet kjo shkronjë do të mësosh nga tabela e mëposhtme:

Në fund	Në mes	Në fillim	Vetëm
ـف	ـفـ	فـ	ف

Ushtrime:

1)Shkruaj (mbush) një faqe në fletoren tënde me forma të kësaj shkronje.

2)Shkruaj në fletoren tënde shembujt e mëposhtëm:

F në fund	F në mes	F në fillim	F vetëm
حَـشَـفَ	حَـفَـظَ	فَـجَـرَ	حَـرْفٌ

ق

قَـمِيصٌ

KAF

Shkronja ( K ق ) e gjuhës arabe në shqiptim i ngjan shkronjës K të gjuhës shqipe, vetëm se ky shqiptohet më fort dhe më rëndë. Se si shkruhet kjo shkronjë do të mësosh nga tabela e mëposhtme:

Në fund	Në mes	Në fillim	Vetëm
ـق	ـقـ	قـ	ق

Ushtrime:

1)Shkruaj (mbush) një faqe në fletoren tënde me forma të kësaj shkronje.

2)Shkruaj në fletoren tënde shembujt e mëposhtëm:

K në fund	K në mes	K në fillim	K vetëm
رَفَـقَ	فَـقَـدَ	قَـفَـزَ	فَـرَّقَ

ك

كُؤُوسٌ

KEF

Shkronja ( K ك ) e gjuhës arabe në shqiptim i ngjan shkronjës K të gjuhës shqipe, vetëm se ajo shqiptohet pak më lehte se K- ja e shqipes. Se si shkruhet kjo shkronjë do të mësosh nga tabela e mëposhtme:

Në fund	Në mes	Në fillim	Vetëm
ـك	ـكـ	كـ	ك

Ushtrime:

1)Shkruaj (mbush) një faqe në fletoren tënde me forma të kësaj shkronje.

2)Shkruaj në fletoren tënde shembujt e mëposhtëm:

K në fund	K në mes	K në fillim	K vetëm
شَـفَـكَ	رَكَـعَ	كَـسَـرَ	شَارَكَ

ل

لِيمُونُ

LAM

Shkronja ( L ل ) e gjuhës arabe në shqiptim i ngjan plotësisht shkronjës L të gjuhës shqipe. Se si shkruhet kjo shkronjë do të mësosh nga tabela e mëposhtme:

Në fund	Në mes	Në fillim	Vetëm
ـل	ـلـ	لـ	ل

Ushtrime:

1)Shkruaj (mbush) një faqe në fletoren tënde me forma të kësaj shkronje.

2)Shkruaj në fletoren tënde shembujt e mëposhtëm:

L në fund	L në mes	L në fillim	L vetëm
فَـشَـلَ	بَـلَـغَ	لَـعِـبٌ	جِـبَالٌ

م

مَـوْزٌ

MIM

Shkronja ( M م ) e gjuhës arabe në shqiptim i ngjan plotësisht shkronjës M të gjuhës shqipe. Se si shkruhet kjo shkronjë do të mësosh nga tabela e mëposhtme:

Në fund	Në mes	Në fillim	Vetëm
ـم	ـمـ	مـ	م

Ushtrime:

1)Shkruaj (mbush) një faqe në fletoren tënde me forma të kësaj shkronje.

2)Shkruaj në fletoren tënde shembujt e mëposhtëm:

M në fund	M në mes	M në fillim	M vetëm
عَـلَّـمَ	ثَـمَـرَ	مَـدَحَ	عَـزَمَ

ن

نَـارٌ

NUN

Shkronja ( N ن ) e gjuhës arabe në shqiptim i ngjan plotësisht shkronjës N të gjuhës shqipe. Se si shkruhet kjo shkronjë do të mësosh nga tabela e mëposhtme:

Në fund	Në mes	Në fillim	Vetëm
ـن	ـنـ	نـ	ن

Ushtrime:

1)Shkruaj (mbush) një faqe në fletoren tënde me forma të kësaj shkronje.

2)Shkruaj në fletoren tënde shembujt e mëposhtëm:

N në fund	N në mes	N në fillim	N vetëm
سِـنْوَانٌ	عُنْوَانٌ	نَـعْـسَانٌ	ثُـعْـبَانٌ

و

وِسَـادَةٌ

VAV

Shkronja ( V و ) e gjuhës arabe në shqiptim i ngjan shkronjës V të gjuhës shqipe. Se si shkruhet kjo shkronjë do të mësosh nga tabela e mëposhtme:

Në fund	Në mes	Në fillim	Vetëm
ـو	ـو	و	و

Ushtrime:

1)Shkruaj (mbush) një faqe në fletoren tënde me forma të kësaj shkronje.

2)Shkruaj në fletoren tënde shembujt e mëposhtëm:

V në fund	V në mes	V në fillim	V vetëm
أُوتوُ	ثَـوَابٌ	وَجَـدَ	صُدُورُ

هـ

هُدْهُدٌ

HE

Shkronja ( H هـ ) e gjuhës arabe në shqiptim i ngjan shkronjës H të gjuhës shqipe. Se si shkruhet kjo shkronjë do të mësosh nga tabela e mëposhtme:

Në fund	Në mes	Në fillim	Vetëm
ـه	ـهـ	هـ	هـ

Ushtrime:

1)Shkruaj (mbush) një faqe në fletoren tënde me forma të kësaj shkronje.

2)Shkruaj në fletoren tënde shembujt e mëposhtëm:

H në fund	H në mes	H në fillim	H vetëm
وِثَـاقَـهُ	بَـهَجَ	هَرَبَ	هاذِهِ (هـ)

ي

يَـدٌ

JE

Shkronja ( J ي ) e gjuhës arabe në shqiptim i ngjan plotësisht shkronjës J të gjuhës shqipe. Se si shkruhet kjo shkronjë do të mësosh nga tabela e mëposhtme:

Në fund	Në mes	Në fillim	Vetëm
ـي	ـيـ	يـ	ي

Ushtrime:

1)Shkruaj (mbush) një faqe në fletoren tënde me forma të kësaj shkronje.

2)Shkruaj në fletoren tënde shembujt e mëposhtëm:

H në fund	H në mes	H në fillim	H vetëm
نَادِي	قِـيلَ	يُجِيبُ	هُـدِيَ

Tabela përmbledhëse e të gjitha formave të shkronjave të gjuhës arabe
Shqiptimi	Në fund	Në mes	Në fillim	Vetëm	Emërtimi	Nr
E	ـا	ـا	ا	ا	Elif	1
B	ـب	ـبـ	بـ	ب	Ba	2
T	ـت	ـتـ	تـ	ت	Te	3
Th	ـث	ـثـ	ثـ	ث	The	4
Xh	ـج	ـجـ	جـ	ج	Xhim	5
H	ـح	ـحـ	حـ	ح	Ha	6
H’	ـخ	ـخـ	خـ	خ	H’a	7
D	ـد	ـد	د	د	Dal	8
Dh	ـذ	ـذ	ذ	ذ	Dhel	9
Rr	ـر	ـر	ر	ر	Ra	10
Z	ـز	ـز	ز	ز	Ze	11
S	ـس	ـسـ	سـ	س	Sin	12
Sh	ـش	ـشـ	شـ	ش	Shin	13
Sa	ـص	ـصـ	صـ	ص	Sad	14
Da	ـض	ـضـ	ضـ	ض	Dad	15
Ta	ـط	ـطـ	طـ	ط	Ta	16
Dha	ـظ	ـظـ	ظـ	ظ	Dha	17
A’	ـع	ـعـ	عـ	ع	Ajn	18
G	ـغ	ـغـ	غـ	غ	Gajn	19
F	ـف	ـفـ	فـ	ف	Fa	20
Ka	ـق	ـقـ	قـ	ق	Kaf	21
K	ـك	ـكـ	كـ	ك	Kef	22
L	ـل	ـلـ	لـ	ل	Lam	23
M	ـم	ـمـ	مـ	م	Mim	24
N	ـن	ـنـ	نـ	ن	Nun	25
V	ـو	ـو	و	و	Vav	26
H	ـه	ـهـ	هـ	هـ	He	27
J	ـي	ـيـ	يـ	ي	Je	28

NJOHURI Tث DOMOSDOSHME PثR ATA Qث DثSHIROJNث Tث MثSOJNث SHKRIMIN E GJUHثS ARABE DHE LEXIMIN E KUR’ANI KERIMIT
1. SHKRONJAT E RثNDA DHE Tث LEHTA

Varësisht nga mënyra e të shqiptuarit të gjitha shkronjat e gjuhës arabe ndahen në të rënda (forta) dhe të lehta (buta).

Shkronjat e rënda:

ح خ ص ض ط ظ ع غ ق

Shkronjat e lehta:

	ز	ر	ذ	د	ج	ث	ت	ب	ا
ي	هـ	و	ن	م	ل	ك	ف	ش		س

Ushtrime:

Lexo dhe shkruaj ne fletoren tënde shkronjat e lëhta dhe të rënda.

2. ZANORET E SHKURTثRA

Gjuha arabe s’ka zanore, por në vend të tyre ka disa simbole që kryejnë funksionin e zanoreve E, U dhe I. Dy të parat vendosen mbi shkronjë kurse I -ja nën shkronjë.

1) Fet-hatun ــــَـــ

2) Kesretun ــــِـــ

3) Dam-metun ـــــُـــ

Për më tepër shih tabelën e mëposhtme:

Neنَ	Kaقَ	Sa صَ	Seسَ	Reرَ	Teتَ	E اَ
Niنِ	Kiقِ	Siصِ	Siسِ	Riرِ	Tiتِ	I اِ
Nuنُ	Kuقُ	Su صُ	Suسُ	Ruرُ	Tuتُ	U اُ
Jeيَ	Leلَ	Ga غَ	Taطَ	Deدَ	Xhe جَ	Be بَ
Jiيِ	Liلِ	Giغِ	Tiطِ	Diدِ	Xhi جِ	Bi بَ
Juيُ	Luلُ	Guغُ	Tuطُ	Duدُ	Xhu جُ	Bu بُ

Ushtrime :

Shkruaji të gjitha shkronjat e alfabetit duke i vokalizuar me zanoret e shkurtëra A, U dhe I .

ـــَــــــــُـــــــــِــــ

اَ (ءَ) بَ تَ ثَ جَ حَ خَ دَ ذَ رَ زَ سَ شَ صَ ضَ طَ ظَ عَ غَ فَ قَ كَ لَ مَ نَ وَ هـَ يَ

اُ (ءُ) بُ تُ ثُ جُ حُ خُ دُ ذُ رُ زُ سُ شُ صُ ضُ طُ ظُ عُ غُ فُ قُ كُ لُ مُ نُ وُ هـُ يُ

اِ (ءِ) بِ تِ ثِ جِ حِ خِ دِ ذِ رِ زِ سِ شِ صِ ضِ طِ ظِ عِ غِ فِ قِ كِ لِ مِ نِ وِ هـِ يِ

3. ZANORET E GJATA

Zanoret e gjata gjithashtu janë tri. Ato formohen ne rast se pas Fethas ـَ ose Dam-mes ـُ ose Kesres ـِ vjen ndonjëra prej ketyre shkronjave :

ا - Elifi i cili lexohet “A”

و - Vavi i cili lexohet “ U ”

ي - Jaja e cila lexohet “ I ”

Kur këto shkronja kryejnë funksionin e zgjatjes, mbi to s’vendosen simbole të tjera. Për më tepër shih tabelën e mëposhtme:

تَابَعَ	بَاعَ	تَابَ	طَابَ
هَارَبَ	حَارَبَ	جَاوَرَ	جَاوَزَ
غَازِي	جَارِي	عَادِي	نَادِي
يَدُومُ	يَزُورُ	يَكُونُ	يَقُولُ

Ushtrime :

Shkruaji të gjitha shkronjat e alfabetit duke i vokalizuar me zanoret e gjata A, U dhe I .

ا و ي

َا (ءَا) بَا تَا ثَا جَا حَا خَا دَا ذَا رَا زَا سَا شَا صَا ضَا طَا ظَا عَا غا فَا قا كا لا مَا نَا وا هـَا يَا

اُو (ؤُ) بُو تُو ثُو جُو حُو خُو دُو ذُو رُو زُو سُو شُو صُو ضُو طُو ظُو عُو غو فُو قُو كُو لُو مُو نُو وُو هـُو يُو

اِي (ئِ) بِي تِي ثِي جِي حِي خِي دِي ذِي رِي زِي سِي شِي صِي ضِي طِي ظي عِي غِي فِي قِي كِي لِي مِي نِي وِي هـِي يِي

Zgjatja mund të jetë:

1- Natyrore:

رَبَّه	بِهِ	طه	ذلِكَ	هذَا
Rab-behu	Bihi	Taha	Dhalike	Hadha

2- E dyfishuar :

فِي	بِهِ	يس	مَآ	يَآ
Fiiii	Bihiiiii	Jasiiiin	Maaaa	Jaaaa

Ushtrime:

Shkruaj në fletoren tënde 20 shembuj nga Kur’ani ku janë përdorur zanoret e gjata.

Ushtrime:

Shkruaj në fletoren tënde shembujt e mëposhtëm duke pasë parasysh momentet ku janë përdorur zanoret e shkurtëra dhe të gjata:

كَـا + نَ = كَانَ

نَا + سٌ = نَاسٌ

لَ + مَا = لَمَا

قَا + مَ = قَـامَ

لِ + مَا = لِمَا

دَ + نَا = دَنَـا

سَا + رَ = سَارَ

اَ + لاَ = اَلاَ

اِ + ذَا = اِذَا

جَا + ءَ = جَاءَ

كـَ + مَا = كَمَا

غَا + بَ = غَابَ

مَا + لِ + كِ = مَالِكِ

كَـ + تَ + بَ= كَـتَبَ

اَ + عُو+ ذُ = اَعُـوذُ

صُ + دُو + رُ= صُدُورُ

يَـ + قُو+ لُ = يَـقُولُ

يـ + طوُ + فُ= يَطُوفُ

يُـ + ميِ + تُ= يُـميِتُ

نُـ + ريِ + دُ = نُـريِدُ

يُـ + ضِي + عُ = يُـضِيعُ

اَ + بـِي + هِ = اَبـِيهِ

يُـ + ريِ + دُ = يُـريِدُ

يَـ + زيِ + دُ = يَـزيِدُ

يوُ + ثَ + قُ = يُوثَقُ

اُو + تِ + يَ = اُوتِيَ

4. SUKUNI ( Xhezmi ) ـــْــ

Sukuni ــْـ është një shenjë që vihet mbi ato shkronja të cilat janë pa zanore. Në raste të tilla shkronja lexohet ashtu si është. Për më tepër shih tabelën e mëposhtme:

Kem	كَمْ	Len	لَنْ	En	اَنْ
Re-ejte	رَاَيْتَ	Kul	قُلْ	Hum	هُمْ
Nahnu	نَحْنُ	Jelid	يَلِدْ	Nahmedu	نَحْمَدُ
In jekul	اِنْ يَقُولْ	In tagfir	اِنْ تَغْفِرْ	Lem	لَمْ

Ushtrime:

Shkruaj në fletoren tënde 10 shembuj nga Kur’ani ku të jetë përdorur sukuni.

5. TESHDIDI ــــّـــ

Teshdidi është një shenjë e cila në raste të caktuara vihet mbi shkronjë. Në raste të tilla shkronja me teshdid dyfishohet. Për më tepër shih tabelën e mëposhtme:

Kunne	كُنَّ	Inna	اِنَّا	Inne	اِنَّ
Adh-dhebe	عَذَّبَ	Al-leme	عَلَّمَ	Lehun-ne	لَهُنَّ
Bikul-li	بِكُلِّ	In-neni	اِنّنِي	Seb-beha	سَبَّحَ
Mim-ma	مِمَّا	Rab- bukum	رَبُّكُمْ	Rab-buna	رَبُّنَا

Ushtrime:

Shkruaj në fletoren tënde 15 shembuj nga Kur’ani ku të jetë përdorur Teshdidi.

6. TENVINI ــــٌــٍــًــ

Dyfishimi i zanoreve të shkurtra quhet Tenvin dhe vjen vetëm në fund të fjalës, kështu:

“ E ” e dyfishuar ـً lexohet En ose An

“ V ” e dyfishuar ـٌ lexohet Un

“ I ” e dyfishuar ـٍ lexohet In

Për më tepër shih tabelën e mëposhtme:

Emeden	اَمَدًا	Idhen	اِذًا
Xhen-natin	جَنَّاتٍ	Dhikrin	ذِكْرٍ
Resulun	رَسُولٌ	Kerimun	كَرِيمٌ

Ushtrime:

Shkruaj në fletoren tënde 20 shembuj nga Kur’ani ku të jetë përdorur Tenvini.

7. HEMZE (ء)

Hemze quhet simboli i cili nganjëherë vendoset mbi أElifin ؤ Vavin ose ئ Janë. Kur vjen me zanore shqiptohet sikur E, U ose I, duke lëshuar frymën përmes fytit të shtërnguar. Ndërsa kur është me Sukun, shqiptohet si gjysëm shkronje duke u mbështetur në zanoren e mëparshme. Për më tepër shih tabelën e mëposhtme:

Sha’e	شَـــآءَ	Xhae	جَآءَ
Ru’usun	رُؤُسٌ	Mes’ulune	مَسْؤُلُونَ
Ula’ike	اُلَئِكَ	La ju’minune	لاَ يُؤْمِنُونَ
Xhi’tu	جِئْتُ	Bikul-li shej’in	بِكُلِّ شَىْءٍ

Ushtrime:

Shkruaj në fletoren tënde 10 shembuj nga Kur’ani ku të jetë përdorur Hemzeja.

Sqarime:

-Në disa raste, kur hemzeja bie mbi Elifin ا-, Vavin و-, ose Jan ي-, shkronja nuk lexohet por lexohet vetëm hemzeja, si p.sh.:

مُؤْصَدَةُ - يُرَاؤُنَ - يَؤُدُهُ - مَوْؤُودَةُ - هَـؤْلاَءِ - اُولَئِكَ

سَأَلَ - مَأْكُولٌ - مَسْؤُول - تَأْوِيلٌ - سَيِّئَاتٌ - خَطَأٌ

-Kur mbërrijmë tek një fjalë tek e cila duam të qëndrojmë, atëherë shkronjën e fundit të kësaj fjale duhet ta lexojmë me sakin ــْــ, si p.sh.:

Ehadun أَحَدٌ lex. Ehadأَحَدْ - Narun نَارٌ lex. Nar نَارْ

-Nëqoftë se shkronja e fundit e fjalës ka shenjën e tenvinit ــًـ atëherë tenvini zëvendësohet në lexim me Elif (ا) p.sh.:

Alimen عَلِيمًا Alima عَلِيمَا Musemman مُسَمًّى Musemma مُسَمَّى

Ma’en مَاءً Ma’a مَاءاَ Rehiimen رَحَيماً Rehiima رَحَيماً

-Në fillim të disa Sureve (Kaptinave Kur’anore), ka shkronja që duhet lexuar me emërtimin e saj alfabetik, p.sh.

"ق" Lexohet "قَافْ "الـم" Lexohet "أَلِفْ لاَمْ مِيمْ"

NUMRAT أَلأَعْدَادُ-

Numrat që ne i njofim si numra latin, më fakt këta janë numrat arab. Ndërsa numrat që përdoren tek arabët sot jan numra që kan origjin nga numrat Indian. Por meqenëse këta të fundit kan përdorim më të gjerë në literaturën arabe atëherë ne po sjellim disa prej tyre:

1	1	Vahidun	وَاحِدٌ
2	2	Ithnani	إثْنَانِ
3	3	Thelathetun	ثَلاَثـةٌ
4	4	Erbeatun	أَرْبَعَةٌ
5	5	Hamsetun	خَمْسَةٌ
6	6	Sittetun	سِتَّةٌ
7	7	Seb’atun	سَبْعَةٌ
8	8	Themanijetun	ثَمَانِيَةٌ
9	9	Tis’atun	تِسْعَةٌ
10	10	Asheretun	عَشَرَةٌ
11	11	Ehade ashere	أَحَدَ عَشَرَ
12	12	Ithna ashere	اِثْنَا عَشَرَ
13	13	Thelathete ashere	ثَلاَثَةََ عَشِرَ
19	19	Tis’ate ashere	تِسْعَةَ عَشَرَ
20	20	Aishrune	عِشْرُو نَ
21	21	Vahidun ve aishrune	وَاحِدٌ وَ عِشْرُونَ
30	30	Thelathune	ثَلاَثُونَ
40	40	Erbeune	أَرْبَعُونَ
50	50	Hamsune	خَمْسُونَ
100	100	Mietun	مِئَةٌ

Ushtrime shkrimi

Vendosni në kutite boshe germat e duhura:

فَاطِمَةُ بِنْتُ مُحَمَّدٍ

1- Fatimeja është e bija e Muhamedit

فاطمة بنت محمد

جَرَى مُحَمَّدٌ مَعَ فَاطِمَةَ

2- Vrapoi Muhamedi me Fatimen

جرى محمد مع فاطمة

ـى

ـر

جـ

ـد

ـمـ

ـحـ

مـ

ـع

مـ

ـة

ـمـ

طـ

ـا

فـ

خَرَجَ مُحَمَّدٌ مِنَ الْبَيْةِ

3- Doli Muhamedi nga shtëpia

خرج محمد من البية

ذَهَبَ مُحَمَّدٌ إلَى الْمَدْرَسَةِ

4- Shkoi Muhamedi në shkollë

ذهب محمد إلى

ـى

لـ

ا

ـة

سـ

ر

ـد

ـمـ

لـ

ا

المدرسة

سَمِعَ مُحَمَّدٌ اَلأَذَانَ

5- Dëgjoi Muhamedi Ezanin

سمع محمد الأذان

صَلَّى مُحَمَّدٌ مَعَ فَاطِمَةَ

6- ثshtë falë Muhamedi me Fatimen

صلى محمد مع فاطمة

ـى

ـلـ

صـ

ـد

ـمـ

ـحـ

مـ

ـع

مـ

ـة

ـمـ

طـ

ـا

ف

Ushtrime leximi

أَعُوذُ بِاللهِ مِنَ الشَّيْطَانِ الرَّجِيمْ! بِسْمِ اللهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمْ ! عَزِيزِ الرَّحِيمْ !أَرَأَيْتَ الَّذِي يُكَذِّبُ بِالدِّينْ! مِنَ الظَّالِمِينْ ! هُوَ التَّوَّابُ الرَّحِيمْ ! وَ نَكُونُ عَلَيْهَا مِنَ الشَّاهِدِينْ !وَ لَكِنَّ أَكْثَرَ النَّاسِ لايَعْلَمُونْ ! وَ النَّجْمِ! رَسُولُ اللهِ ! يُثَبِّتُ اللهُ ! أَسَدَالله ! يُرِيدُونَ اللهَ! بِاللهِ ! فيِ اللهِ! لِلَّهِ ! بِعِلْمِ اللهِ ! بِإِذْنِ اللهِ ! بِأَنْعَامِ اللهِ ! بِإِكْرَامِ اللهِ ! لإحْسِانِ اللهِ! رَبَّهُ ! رَسُولَهُ ! وَلِيُّهُ ! أَوْلاَدُهَ ! أَعْمَالُهُ ! أُمُّهُ! إِنَّهُ ! مَالُهُ! بِهِ ! مِنْ عِلْمِهِ ! رَبُّهُ ! كُتُبِهِ ! رُسُلِهِ ! وَالحَمْدُ ! رَبِّ اْلعَالَمِينْ ! ذَلِكَ اْلكِتَابُ ! وَاغْفِرْلَنَا ! وَارْحَمْنَا ! فَانْصُرْنَا ! وَانْحَرْ ! وَاجْعَلْنَا ! مِنَ اْلمُفْلِحِينَ ! قُلْ أَعُوذُ بِرَبِّ اْلفَلَقْ ! وَ قَالُوا كُونُوا هُودًا أَوْ نَصَارَى تَهْتَدُوا! إِنَّ الصَّلَوةَ تَنْهَى عَنِ اْلفَحْشَاءِ وَ اْلمُنْكَرْ ! وَ لاَ تَفْرَحُوا بِمَا اَتَيكُمْ ! وَاَتُوا الزَّكَوةَ وَأَقِيمُوا الصَّلَوةَ ! هَلْ اَتِيكَ ! لِنُرِيكَ ! سَبِّحِ اسْمَ رَبِّكَ اْلأَعْلَى ! أَلَمْ يَجِدْكَ يَتِيمًا فَاَوَى ! يَا أَيُّهَا النَّاسُ اعْبُدُوا ! وَالضُّحَى ! مُصْطَفَى ! فيِ أَحْسَنِ تَقْوِيمْ ! اِرْجِعِي إِلَى رَبِّكِ رَاضِيَةً مُرْضِيَّة ! فَذَكِّرْ إِنَّمَا أَنْتَ مُذَكِّرْ ! فيِ أَيِّ صُورَةٍ مَا شَاءَ رَكَّبَكْ ! إِنَّا أَنْزَلْنَاهُ ! عَلِيمًا حَكِيمًا ! فَادْخُلِي ! جَنَّتي!